TERUG

HUIS & HABITAT

Pieter en WillyPeter

Pieter & WillyPeter

In de afgelopen jaren heb ik Pieter leren kennen en in zijn kielzog WillyPeter. Pieter woont op de boerderij die eens van zijn ouders was. WillyPeter komt de meeste dagen in de loop van de middag en gaat ’s avonds weer naar zijn eigen ‘huis’, een open plek in het bos. Twee mannen die weliswaar geen cultuurfilosoof zijn, -en ook geen ecologische vluchteling-, maar wel heel dicht bij de natuur leven en rijkdom niet vertalen in materiële zaken. Een computer hebben ze niet, een TV evenmin en ik heb zelfs geen radio kunnen ontdekken. Wel veel boeken en knipsels van kranten en tijdschriften over kunst en cultuur dichtbij en ver weg. Het zijn kunstenaars, ze schilderen en maken muziek. Het zijn ook kunstenaars die het instrument van het leven bespelen; op hun manier, wars van luxe. Voor mij, die hecht aan enige regelmaat en burgerlijkheid, was die levenswijze een gewaarwording die ik nog niet eerder van zo’n nabijheid had meegemaakt. Een manier van omgaan met de wereld, die door sommigen betiteld wordt als ver van het echte leven, ver weg van de werkelijkheid. Als zodanig zou je hen naast kunstenaars ook kluizenaars kunnen noemen. Mannen die zich enigszins verstoppen voor de buitenwereld die hen wellicht teveel op de huid zit als het gaat om het gangbare leven. De aanraking met hun leven leidde voor mij soms tot fronsende wenkbrauwen; over dingen die ik niet gewend ben en die niet in mijn ‘gewone’ leven voorkomen. Ik weet het, niet alles in het leven berust op vrije keuzes. Situaties, omstandigheden leggen de vrijheid van keuzes deels aan banden. Waarschijnlijk zal dat, net als bij ieder ander, ook bij Pieter en WillyPeter zo zijn geweest. Echter hun huidige levensstijl, zo dicht bij ‘huis en haard’, zo verweven met de natuur, heeft iets van wat Lemaire de nieuwe herontdekking van de aarde noemt. Met respect wil ik ‘het leven van deze mannen’ in een boek tonen. Mannen die hun Utopia, hun Arcadia, vinden op een paar vierkante kilometers, dicht bij huis en ver weg van het materiële. “Ver weg van de Westerse wereld waarin de dominantie van consumptie, overvloed en rijkdom, de mens muteert”, aldus Lemaire.

DE EERSTE ONTMOETING

Ik open het grote hek en loop het tuinpad op. Vlak bij het huis loopt Pieter en als hij mij ziet zegt hij verbaasd “wie ben jij dan wel?” Ik ben Peter en als het goed is hebben Martin en Carla al over mij verteld. De verbazing valt weg en hij noemt mij de fotograaf. Ik druk hem de hand, hij voelt warm aan. De hand is vuurrood, Pieter ademt zwaar. Ben je een beetje ziek geweest vraag ik hem. “ik heb een longontsteking gehad”, antwoordt hij. “Ben ook nog twee dagen in het ziekenhuis geweest. Maar ik moet er niets van hebben. Nu heb ik vocht in mijn been. Ik heb er wc papier omheen gedaan want het vocht komt door mijn huid naar buiten. Ik heb er eergisteren ook zalf opgedaan maar die beet enorm en het heeft er heel slecht aan gedaan. Ik heb zo’n pijn gehad en nog.” Pieter staat tegen een boom geleund. De boom helt wat naar achteren. Zijn stem is zacht en ik moet me wat naar hem toe buigen om hem goed te verstaan. “Het lijkt wel of de boom beweegt”, fluistert hij. Ik vermoed op dat moment dat hij koortsig is en vraag hem of het misschien beter is als ik een andere keer terugkom. Maar hij schudt met zijn hoofd en met zijn dikke stok houdt hij zich, leunend tegen de boom, staande.

Nadat het boek verschenen is, heb ik er regelmatig over verteld. In fotoclubs gaat de lezing in eerste instantie over documentaire fotografie. Daarbij laat ik voorbeelden zien van fotografen die projecten hebben uitgevoerd dicht bij huis. Huis&Habitat is natuurlijk ook een project dicht bij huis. In de tweede helft van de presentatie komt dan ook het boek en de contacten met Pieter en WillyPeter aan de orde.

STILLEVENS

in en rondom het huis van PIETER

HUIS & HABITAT

 

TERUG

Pieter en WillyPeter

De glazen bokaal

“Wat ik vorige week heb meegemaakt was ook

merkwaardig. Er had iemand een glazen bokaal met

gegraveerde figuurtjes door de heg gegooid, stuk gegooid. Ik snap niet wie zoiets moois kapot gooit. Toen vond ik dat, ik dacht, goh, ik bewaar het zelfs nog als het kapot is. Ik ben aan het zoeken gegaan naar die scherven en het is duidelijk dat ze hem kapot hebben gegooid anders hadden de scherven er ook niet bij gelegen. Ik heb dus een paar dagen later nog, of eergisteren nog, vrij veel scherven gevonden. Nu mis ik nog een scherfje. Ik heb het allemaal wel gelijmd maar ja, je ziet toch de breuk, dat kun je niet meer weg krijgen. Je kan wel zien wat het geweest is. Ik mis nog een scherfje, ik hoop dat ik dat ook nog vind dan lijm ik dat er ook nog weer in.

Maar wie gooit zoiets moois kapot hè? Waarom dat juist

bij mij door de heg te gooien, daar zit meer achter. Ik kan je het wel laten zien. Vanmiddag heb ik er nog een stukje ingelijmd.

just a quick look at home & habitat

Op 2 december 2019 is Pieter Derksen overleden. Een markante man is van ons heen gegaan. Een man die leefde voor de kunst, de natuur én op zijn manier voor de dieren en de mensen in zijn directe omgeving. Ik beschreef hem in woord en beeld als een kluizenaar-kunstenaar. Hij was ook een kluizenaar; toch kende heel veel mensen hem. Hij schilderde de laatste jaren altijd in de buurt. Toen hij pas was afgestudeerd aan de akademie in Arnhem wilde hij nog weleens treinreizen maken naar verre oorden. Om te genieten van de natuur, de kastelen, de historie. En hij legde zijn ervaringen vast in beelden. "Reizen doe ik niet meer", zo zei hij me eens. Zijn laatste grote reis was gisteren. Rust zacht beste Pieter!

 

Peter van Tuijl, 3 december

 

Desgewenst geef ik een lezing over documentaire fotografie en/of storytelling waarbij ik dit project betrek. Stuur me maar een mail als je interesse hebt.